Vitamines

Vitamine A

Vitamines zijn stoffen die een belangrijke rol spelen in menselijke stofwisselingsprocessen maar die mensen (met uitzondering van vitamine D) niet zelf kunnen maken. Kleine hoeveelheden vitamines zijn essentieel voor het regelen van alle processen in ons lichaam. Vitamines moeten op dagelijkse basis via voedsel worden verkregen. Het dieet van een mens moet dus alle essentiële vitamines leveren. Als ze niet voldoende worden aangeleverd dan beginnen mensen bepaalde deficiëntieziektes of andere abnormale condities te ontwikkelen.

structuurformule vitamine A
structuurformule vitamine A

Vitamine A oftewel retinol is een algemene term voor een groot aantal gerelateerde verbindingen. Vitamine A is algemeen bekend als het anti-infectie vitamine. Het is namelijk noodzakelijk voor het normaal functioneren van ons immuunsysteem. Vitamine A is ook nodig voor een gezonde huid en slijmvliezen.
Retinezuur en zijn isomeren fungeren als hormonen om genexpressie te beïnvloeden en zo talrijke fysiologische processen te beïnvloeden. Afwezigheid van vitamine A leidt tot een verlies van gewicht, oogziekten, nachtblindheid, groeiproblemen tijdens de jeugd en algemene gevoeligheid voor infecties. Men denkt dat vitamine A de ontwikkeling van kanker kan voorkomen. Een teveel aan vitamine A of een tekort aan vitamine A leidt tot geboorteafwijkingen.

Qua structuur is vitamine A gerelateerd aan caroteen. Caroteen wordt in de lever omgezet naar vitamine A. Twee moleculen vitamine A vormen een molecuul beta-caroteen. Dit betekent dat goed bronnen van caroteen, zoals groene groentes, een goede potentiële bron zijn voor vitamine A. Vitamine A kan geproduceerd worden door het te extraheren uit vislever-olie en door de synthese van beta-ionone.

Voedsel waar grote hoeveelheden vitamine A in zit is o.a. boter, margarine, melk, kaas, yoghurt, slagroom, zoete aardappelen, wortels, rode peper, chilipeper, broccoli, spinazie, tomaten, basilicum, koriander, peterselie, abrikozen, mango, muskaatpompoen, cantaloupe meloen, papaya, guave, prei, sla en kaki’s.

Vitamine A is een in vet oplosbaar vitamine.
Een volwassen man heeft dagelijks 800 mg nodig. Voor een volwassen vrouw is dat 680 milligram.

Gegevens vitamine A

tabel 1 – gegevens vitamine A
Molecuulformule C20 H30 O
Molmassa (g.mol-1 ) 286,46
Chemische naam (2E,4E,6E,8E)-3,7-dimethyl-9-(2,6,6-trimethyl-1-cyclohexenyl)nona-2,4,6,8-tetraen-1-ol
Andere namen Retinol, Axeroftol
Smeltpunt (°C) 62 – 64
Kookpunt (°C) 137 – 138
Oplosbaarheid Goed: apolaire oplosmiddelen, vet, olie
Slecht: water
Kleur geel