De chemie van narcissen
Narcissen zijn mooi om te zien in de tuin. In het voorjaar zijn het van de eerste bloemen die gaan bloeien. Een boeketje binnen in een vaas is een mooi gezicht maar samen met andere bloemen gaat dat niet altijd goed. Hoe komt dat?
Narcissen zijn misschien wel de stille moordenaars van de snijbloemenwereld. Als we ze samen met andere bloemen in een vaas plaatst kunnen deze voortijdig verwelken en afsterven. Waarom is dit en doen andere bloemen dit ook? In dit artikel kijken we naar de chemie die narcissen gebruiken om andere bloemen te killen.
Er zijn twee redenen waarom narcissen andere bloemen om zeep helpen. Beiden komen voort uit slijm, een dikke, kleverige substantie die wordt afgescheiden wanneer narcissen worden doorgesneden en in water worden geplaatst. Verbindingen in het slijm zijn verantwoordelijk voor het effect dat narcissen hebben op andere bloemen.
Alle delen van narcissen zijn giftig. Vanwege de aanwezigheid van alkaloïde verbindingen is het geen goed idee om narcissen of hun bollen te eten. Alkaloïden zijn ook aanwezig in het slijm van narcissen en ze zijn niet alleen giftig voor mensen. Onderzoek heeft aangetoond dat tulpen geel worden en het leven in vazen vermindert wanneer er een narcis aan een vaas wordt toegevoegd. Het zijn allemaal gevolgen van alkaloïde verbindingen.
Interessant is dat sommige bloemen meer tolerantie hebben voor de alkaloïde vergiften van de narcis dan anderen. Het vaasleven van bijvoorbeeld irissen kan juist worden verbeterd door toevoeging van een narcis. Dit komt omdat een bepaald alkaloïde, narciclasine, de aanmaak van eiwitten vertraagt. Deze eiwitten bepalen de veroudering en afbraak van de plant.
In andere bloemen is het niet de giftigheid van het narcissenslijm maar de andere bestanddelen die het afsterven van de bloem bespoedigen. Suikers en polysachariden in de slijmstoffen bevorderen de bacteriegroei in het water in de vaas. Dit kan op zijn beurt leiden tot het blokkeren van de wateropname door het xyleem van de plant. Dit zorgt ervoor dat rozen snel verwelken als narcissen in dezelfde vaas staan.
Dus als je narcissen en andere bloemen in dezelfde vaas wil hebben dan kan daar niets tegen gedaan worden? Sommige bloemisten stellen voor om de narcissen apart te houden van de andere bloemen. Nadat ze een tijdje alleen in het water hebben gestaan breng je ze over in schoonwater samen met de andere bloemen maar je snijdt de stelen van de narcissen niet opnieuw bij. Hoewel de andere bloemen in de vaas misschien niet zo lang meegaan als zonder narcissen zullen ze het nog wel een paar dagen volhouden.
Het toevoegen van andere chemicaliën aan het water inde vaas kan ook de effecten van narcissen tegengaan. Onderzoek heeft aangetoond dat het toevoegen van 8-hydroxyquinoline (HQC) of natriumhypochloriet voortijdige verwelking van sommige bloemen kan voorkomen. Een ander onderzoek wees uit dat het toevoegen van kobaltchloride de stengelblokkage bij rozen kan voorkomen waardoor ze in leven kunnen blijven in gezelschap van narcissen. Maar als je op zoek bent naar een zorgeloos bloemenarrangement dan kun je het beste narcissen in je boeketten vermijden.
