periodiek systeem

Berkelium

Wat is Berkelium?

Berkelium heeft atoomnummer 97 en symbool Bk. Het is een synthetisch element dat is vernoemd naar Berkeley in Californië alwaar het in het Radiation Laboratory van de universiteit van Californië voor het eerst werd gezien. Berkelium werd na americium, curium, plutonium en neptunium ontdekt. Het maakt deel uit van de actiniden.

Berkelium is een zilverwit en zacht radioactief metaal. Buiten het wetenschappelijk onderzoek zijn er geen praktische toepassingen van het element bekend. Het isotoop Berkelium-249 is relatief veilig te hanteren omdat het elektronen met een lage energie uitstraalt. Dit isotoop heeft een halfwaardetijd van 330 dagen en het vervalt naar Californium-249. Dit laatste element is gevaarlijk want het is een sterke emitter van alpha deeltjes. Dit is belangrijk te weten want het ontstaan van Californium wordt geassocieerd met zelfverhitting, stralingsschade en chemische besmetting.

Het element werd in 1949 voor het eerst geproduceerd door Albert Ghiorso, Kenneth Street, Glenn Seaborg en Stanley Thompson. Ze bombardeerden Americium-241, een isotoop van americium, met alpha deeltjes in deeltjesversneller. Op deze manier ontstonden er 2 vrije neutronen en Berkelium-243.

Berkelium-247 is het meest stabiele isotoop. Het vervalt naar Americium-243. Het heeft een halfwaardetijd van ongeveer 1380 jaar.

Gegevens

Tabel 1 – gegevens element Berkelium
Symbool Bk
Voleldige naam Berkelium
Atoomnummer 97
Atoommassa (g.mol-1 ) 247
Groep actiniden
Elektronegativiteit (Pauling) 1,3
Dichtheid (g.cm-3 bij 20 °C) 14,78
Smeltpunt (°C) 986 °C
Kookpunt (°C) 2627 °C
Vanderwaalsstraal (nm)
Ionstraal (nm)
Isotopen
Elektronenconfiguratie [Rn]5f97s2
Elektronen per schil 2, 8, 18, 32, 27, 8, 2
Eerste ionisatiepotentiaal (kJ.mol-1) 601
Standaard potentiaal (V)
Ontdekt door Albert Ghiorso, Kenneth Street, Glenn Seaborg en Stanley Thompson in 1949

Bohr-Rutherford diagram

elektronenschilconfiguratie van 97 Berkelium
elektronenschilconfiguratie van 97 Berkelium

CC BY-SA 2.0 uk, Link

In 1962 werd voor het eerst Berkeliumchloride gemaakt. Met behulp van röntgendiffractie zijn meerdere verbindingen geïdentificeerd en onderzocht waaronder berkeliumdioxide, berkeliumfluoride, berkeliumoxychloride en berkeliumtrioxide. Buiten het wetenschappelijk onderzoek zijn er geen commerciële toepassingen voor deze verbindingen.
Het element komt van nature niet op Aarde door.

Berkelium is radioactief en heeft kernsplitsingseigenschappen maar het is niet bruikbaar als brandstof voor kernreactoren. Vooral Berkelium-249 is onderzocht. In een snelle neutronenreactor kan Berkelium-247 ketenreacties in standhouden maar om dit isotoop te produceren zijn er complexe processen nodig. Er zijn aanwijzingen dat berkelium zich kan afzetten op botten.

Isotopen

Tabel 2 – isotopen van berkelium
Nuclide Isotopische massa (u) Halfwaardetijd
235Bk 235,05658 20 s
236Bk 236,05733 1 min
237Bk 237,05700 1 min
238Bk 238,05828 2,40 min
239Bk 239,05828 3 min
240Bk 240,05976 4,8 min
241Bk 241,06023 4,6 min
242Bk 242,06198 7,0 min
243Bk 243,06300 4,5 uur
244Bk 244,06518 4,35 uur
245Bk 245,06636 4,94 dagen
246Bk 246,06867 1,80 dagen
247Bk 247,07030 1380 jaar
248Bk 248,07309 > 9 jaar
249Bk 249,07498 330 dagen
250Bk 250,07831 3,212 uur
251Bk 251,08076 55,6 min
252Bk 252,08431 1,8 min
253Bk 253,08688 10 min
254Bk 254,09060 1 min

Spectra

Absorptiespectrum

Emissiespectrum